Περιγραφή
Το χέρι μας υφίσταται κατά τη διάρκεια της ζωής μας μεγάλη καταπόνηση, η οποία έχει να κάνει με τις δραστηριότητες μας, επαγγελματικές και μη. Ως εκ τούτου προκύπτουν χρόνιες παθήσεις, οι οποίες σχετίζονται με την τριβή ορισμένων ανατομικών στοιχείων του χεριού, όπως είναι οι τένοντες. Σε ορισμένες περιοχές υπάρχει ανατομική προδιάθεση που οδηγεί συχνά σε στένωση σε σημεία κίνησης των τενόντων, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται οι λεγόμενες τενοντίτιδες. Στις περιπτώσεις αυτές η θεραπεία με ακινητοποίηση και παυσίπονα μπορεί να άρει τη φλεγμονή που εγκαθίσταται, ωστόσο τα συμπτώματα επανεμφανίζονται μετά από φόρτιση του χεριού. Παρακάτω θα αναφέρουμε μερικές χρόνιες παθήσεις του χεριού, οι οποίες είτε έχουν να κάνουν με χρόνιες φλεγμονές των τενόντων, είτε με παθήσεις οι οποίες εμφανίζονται σταδιακά και οδηγούν σε μειωμένη κινητικότητα και πόνο του χεριού.
Τενοντίτιδα των δακτύλων (trigger finger)
Στην περίπτωση αυτή παρατηρείται μια στένωση των συνδέσμων που συγκρατούν τους καμπτήρες τένοντες στην κεφαλή των μετακάρπιων οστών (pulley) και οδηγούν σε χρόνια φλεγμονή των τενόντων με πάχυνσή τους στο σημείο αυτό. Τα κλασικά συμπτώματα είναι πόνος κατά τη σύγκλειση του δακτύλου, ενώ σε προχωρημένες περιπτώσεις μπορεί το δάκτυλο να «κολλάει» σε θέση κάμψης και χρειάζεται να γίνει μια ενεργητική επώδυνη έκταση προκειμένου να επανέλθει στη σωστή του θέση. Η λύση στις περιπτώσεις αυτές είναι χειρουργική και αποσκοπεί στην ελεύθερη κίνηση του δακτύλου και στην άρση του πόνου. Η επέμβαση γίνεται με τοπική αναισθησία και διαρκεί περίπου 5-10 λεπτά. Τα αποτελέσματα είναι άμεσα αισθητά μετά την επέμβαση.
Μια άλλη περίπτωση τενοντίτιδας των δακτύλων είναι αυτή του αντίχειρα, η λεγόμενη τενοντίτιδα de Quervain. Εδώ εμφανίζεται με παρόμοιο μηχανισμό μια στένωση του μακρού απαγωγού και του βραχύ εκτείνοντα του αντίχειρα στο ύψος του καρπού. Ο πόνος εμφανίζεται στην έσω μεριά του καρπού και μπορεί να ακτινοβολεί μέχρι τον αντίχειρα αλλά και προς τα πάνω μέχρι τον αγκώνα. Η συντηρητική θεραπεία με ακινητοποίηση συνήθως βελτιώνει τον πόνο, ωστόσο αυτός επανέρχεται μετά από φόρτιση του χεριού. Εδώ συνίσταται η χειρουργική λύση του προβλήματος. Η επέμβαση γίνεται με τοπική αναισθησία και διαρκεί 10-15 λεπτά. Ο αντίχειρας κινείται μετά την επέμβαση κανονικά και χωρίς πόνο.
Τενοντίτιδα του αγκώνα (Tennis και golf elbow)
Η πάθηση αυτή δεν εμφανίζεται μόνο σε λάτρεις του τένις αλλά και σε ασθενείς που έχουν προδιάθεση να εμφανίσουν συμπίεση του εκτείνωντα τένοντα του καρπού στην περιοχή του αγκώνα. Η πάθηση αυτή εμφανίζεται με πόνο στην έξω περιοχή του αγκώνα, που επιδεινώνεται με τις κινήσεις του καρπού προς τα πάνω. Η διάγνωση γίνεται με κλινική εξέταση, ενώ πολλές φορές συνυπάρχει οστέϊνη φλεγμονή του έξω επικόνδυλου, η οποία απεικονίζεται στην ακτινολογική εξέταση. Όσον αφορά τη θεραπεία, συνίσταται η χρήση ειδικού ελαστικού ορθοπεδικού νάρθηκα για περίοδο 6-8 εβδομάδων και εφόσον δε βελτιωθούν τα συμπτώματα είναι απαραίτητη η χειρουργική αποσυμπίεση του τένοντα καθώς και η απονεύρωση του επικόνδυλου. Οι τεχνική που προτιμούμε είναι η minimal invasive, ενώ η απονεύρωση γίνεται ενδοσκοπικά, για να αποφύγουμε εκτεταμένες ουλές οι οποίες μπορούν να επιτείνουν το πρόβλημα. Σε ορισμένες περιπτώσεις συνυπάρχει συμπίεση του κερκιδικού νεύρου και όταν υπάρχει κλινική ένδειξη γίνεται αποσυμπίεση.
Αντίστοιχη είναι και η τενοντίτιδα των καμπτήρων του καρπού, που εμφανίζεται με πόνο στην έσω μεριά του αγκώνα (golf elbow). Και εδώ η θεραπεία είναι συνήθως χειρουργική.
Γάγγλια
Τα γάγγλια είναι σκληρές ψηλαφητές διογκώσεις που εμφανίζονται σε τυπικές θέσεις στον καρπό. Πολλές φορές είναι τόσο σκληρά που δίνουν την ψευδαίσθηση ότι πρόκειται για οστά που προεξέχουν. Στην πραγματικότητα είναι ρήξεις της κάψας της άρθρωσης του καρπού, που οδηγούν σε κήλη των αρθρικών υμένων προς τα έξω, συλλέγοντας αρθρικό υγρό σε υψηλή πίεση. Τα ευρήματα αυτά δε χρίζουν χειρουργείου, γιατί υποχωρούν συχνά από μόνα τους. Η ένδειξη για χειρουργική αφαίρεση τίθεται όταν δεν υποχωρούν, όταν πιέζουν αγγεία του χεριού ή όταν είναι πολύ επώδυνα. Η επέμβαση γίνεται με νοσηλεία ημέρας με τοπική, στελεχιαία ή γενική αναισθησία. Η αποκατάσταση διαρκεί συνήθως 2 εβδομάδες.
Dupuytren
Η νόσος Dupuytren δεν οφείλεται σε χρόνια καταπόνηση του χεριού όπως οι υπόλοιπες παθήσεις και η ακριβής αιτιολογία της είναι ακόμα αντικείμενο έρευνας. Είναι γνωστό ότι υπάρχει μια γενετική προδιάθεση και ότι παράγοντες όπως η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα και η βαριά καταπόνηση των χεριών μπορεί να επιταχύνει το ρυθμό εμφάνισης της νόσου. Στις περισσότερες περιπτώσεις εμφανίζεται με σκλήρυνση στην περιοχή της παλάμης και συνήθως του μικρού δακτύλου και του παράμεσου, ενώ με την πάροδο του χρόνου επέρχεται κάμψη των δακτύλων, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να παρουσιάζουν δυσκολίες στις καθημερινές τους δραστηριότητες και να έχουν αίσθημα ντροπής όταν κάνουν χειραψία, καθώς τα δάκτυλα είναι αγκυλωμένα σε κάμψη. Σε σπανιότερες περιπτώσεις παρατηρείται εκτεταμένη νόσος με παρουσία σκλήρυνσης στις πατούσες (Lederhose) ή και κάμψη του πέους σε άντρες. Η νόσος είναι συχνότερη σε λαούς της βόρειας Ευρώπης και σε άντρες περισσότερο από’ ότι σε γυναίκες. Συνιστούμε ανεπιφύλακτα σε περίπτωση που εμφανίζεται σκλήρυνση στην περιοχή της παλάμης να έρχεστε σε επαφή με έναν χειρουργό άκρας χειρός, διότι σε προχωρημένα στάδια της νόσου γίνεται το χειρουργείο τεχνικά πολύ δύσκολο και μπορεί να οδηγήσει μέχρι και σε ακρωτηριασμό δακτύλων. Η επέμβαση ανάλογα με το στάδιο της νόσο περιλαμβάνει από απλή αφαίρεση της παλαμιαίας περιτονίας, μέχρι και σύνθετες τεχνικές κρημνών, προκειμένου να επιτευχθεί ένα καλό επίπεδο κινητικότητας. Η επέμβαση γίνεται με νοσηλεία ημέρας με τοπική ή στελεχιαία αναισθησία, και αποθεραπεία διαρκεί 2-4 εβδομάδες.
